ΤΣΑΙ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ

Καλημέρα φίλοι μου. Σήμερα, μετά από καιρό απουσίας, αποφάσισα να σας μιλήσω λίγο για ένα βότανο του τόπου μας, το τσάι του βουνού. Το γνωρίζουμε όλοι μας πολύ καλά, και γι' αυτό αυτήν την εποχή ξεχυνόμαστε σε πλαγιές και βουνά για να το βρούμε και να το μαζέψουμε. Μετά να το ξεράνουμε και να το φυλάξουμε για τον χειμώνα, που θα μας ζεστάνει τις κρύες μέρες και θα καταπραΰνει τον πονεμένο μας λαιμό, μέσα σε μια καυτή κούπα που θα έχει αφήσει όλη την σοφία της φύσης για εμάς. 

Το τσάι του βουνού λοιπόν είναι το εξής:

Sideritis raeseri: (Boiss & heldz.) Είναι πολυετής πόα, ύψους μέχρι 40 εκ. Ο βλαστός είναι λεπτός, χνοώδης, απλός και σπάνια διακλαδισμένος, λίγο ξυλώδης στη βάση. Τα κατώτερα φύλλα είναι έμμισχα και τα ανώτερα άμισχα λογχοειδή, λίγο πριονωτά με άσπρο χνούδι, και άνθη έντονα κίτρινα στις ακραίες ταξιανθίες. Ευδοκιμεί σε ορεινές περιοχές και σε χωράφια ασβεστούχα, πετρώδη, μέτριας γονιμότητας, ξηρικά.    

      Κοινό χαρακτηριστικό γενικά του γένους Sideritis L. είναι ότι πρόκειται για φυτά ιδιαίτερα προσαρμοσμένα για να επιβιώνουν σε απόκρημνες βραχώδεις περιοχές με υψόμετρο άνω των 1000 μέτρων. Τα είδη αυτά είνα ιδιαίτερα ανθεκτικά στην ξηρασία και στις χαμηλές θερμοκρασίες. Δεν απαιτούν πλούσια εδάφη και προτιμούν θέσεις, με ελαφρό έδαφος όχι ιδιαίτερα βαθύ, όχι συνεκτικό, με άφθονο ήλιο.  Συναντώνται ιδιαίτερα σε σχισμές βράχων όπου ελάχιστα είδη  φυτών θα μπορούσαν να επιβιώσουν.

Τον σιδερίτη τον αναφέρει ο Θεόφραστος (372-287 π.Χ) ενώ ο Π. Γεννάδιος γράφει ότι ο σιδερίτης ονομάστηκε έτσι από τον Διοσκουρίδη λόγω της ικανότητάς του να θεραπεύει πληγές από σιδερένια αντικείμενα ή κατ’ άλλους, από τα δόντια που έχει ο κάλυκας του άνθους που μοιάζουν με αιχμή λόγχης. Υπάρχει όμως και η εκδοχή, η ονομασία να προέρχεται λόγω την μεγάλης ποσότητας σιδήρου που περιέχει το έγχυμα του βοτάνου.

Άνθιση– συλλογή– χρησιμοποιούμενα μέρη.

Το βότανο ανθίζει από το τέλος Ιουνίου μέχρι το τέλος Ιουλίου. Συλλέγεται κατά την διάρκεια της ανθοφορίας του και για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται τα επίγεια τμήματα.

Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις.

 To τσάι του βουνού δρα ως αντιφλεγμονώδες, βακτηριοστατικό, αντιοξειδωτικό, αντιμικροβιακό, ευστόμαχο, εφιδρωτικό, τονωτικό, αντιερεθιστικό και αντιαναιμικό. Έρευνες τα τελευταία χρόνια αναφέρουν ότι δρα εναντίον της οστεοπόρωσης και του καρκίνου.
Βοηθά το πεπτικό σύστημα και δρα εναντίον των κρυολογημάτων. Είναι θερμαντικό, τονωτικό, διουρητικό και αποτοξινωτικό. Χρησιμοποιείται για τα κρυολογήματα και τις παθήσεις του αναπνευστικού καθώς επίσης για τις παθήσεις του ουροποιητικού λόγω της διουρητικής της δράσης. Αν προσθέσουμε στο αφέψημα ξυλαράκια κανέλλας και μέλι έχουμε ένα άριστο μαλακτικό και αντισηπτικό για τον βήχα. Πιστεύεται τέλος ότι είναι ευεργετικό για τα αιμοφόρα αγγεία της καρδιάς.

Παρασκευή και δοσολογία.

Παρασκευάζεται ως αφέψημα. Το βράζουμε για 4 περίπου λεπτά και συνδυάζεται άριστα με την μαντζουράνα.

Προφυλάξεις:
Δεν έχει αναφερθεί καμία παρενέργεια σε περίπτωση υπερδοσολογίας.

Και ας κρατήσουμε στο βάθος του μυαλού μας όταν βγαίνουμε να μαζέψουμε βότανα ή ότιδήποτε άλλο από τη φύση: να δείχνουμε τον απαιτούμενο σεβασμό και να μην κακοποιούμε ούτε τα φυτά, ούτε τα ζώα. Να παίρνουμε από το περιβάλλον μόνο ότι χρειαζόμαστε και να μην καταστρέφουμε οτιδήποτε άλλο. Για να έχει η φύση να μας δίνει για πολλά- πολλά χρόνια ακόμα.

Καλή συνέχεια να έχετε φίλοι μου. Εις το επανιδείν.

ΠΕΡΠΕΡΟΥΝΑ

Καλημέρα φίλοι μου. Ελπίζω και σήμερα να είστε όλοι καλά. Διακωμωδώντας πλέον τον καιρό φέτος, μια και το καλοκαίρι είναι πολύ ανοιξιάτικο, σήμερα θα ήθελα πολύ να σας παρουσιάσω την περπερούνα. Ένα πανάρχαιο έθιμο που έχει ως σκοπό του την δημιουργία βροχής που τόσο έχει νάγκη η γη το καλοκαίρι. Όχι βέβαια το φετινό, αλλά άς το έχω παρουσιάσει εγώ. Ποτέ δεν ξέρει κανείς πότε θαπαραστεί ανάγκη. Είναι ένα φαινόμενο που συναντάμε σε όλη την Ελλάδα, όπως πάντα με κάποιες τοπικές διαφορές. Ας δούμε λοιπόν την περπερούνα:

Η    Π ε ρ π ε ρ ο ύ ν α

Είναι ένα πανάρχαιο έθιμο που λάβαινε χώρα σε περιόδους μακράς ανομβρίας. Όταν το πολύτιμο αγαθό το νερό, λιγόστευε η πολυπόθητη βροχή δεν έλεγε να φανεί. Κυρίως το καλοκαίρι που η γη διψάει και οι αγροτικές δουλειές κοντεύουν να καταστραφούν.

Το τελετουργικό έχει ως εξής: Περπερούνα ντυνόταν ένα κορίτσι του χωριού. Συνήθως ήταν ορφανό ή φτωχό. Τη συνόδευαν τα υπόλοιπα κορίτσια του χωριού.

Κατά την ιδιαίτερη αμφίεσή της, η Περπερούνα έπρεπε να αποδυθεί τα περισσότερα ρούχα της και να ενδυθεί πράσινα κλαδιά. Καλυπτόταν ολόκληρη, χωρίς να φαίνεται τίποτα απ’ το σώμα της. Ξεκινούσε η Περπερούνα και περιφέρονταν σ’ όλο το χωριό μαζί με τα υπόλοιπα κορίτσια που της τραγουδούσαν το παρακάτω τετράστιχο:

Περπερούνα περπατεί,

το Θεό παρακαλεί:

«βρέξε Θέ μου μια βροχή,

για να ποτιστεί η γη».

Σε κάθε σπίτι που πήγαιναν, οι νοικοκυρές από ψηλά έριχναν νερό στην Πεπρερούνα. Και όλο και κάτι την κερνούσαν: χρήματα, αλεύρι, κάποιον ξηρό καρπό, κ.α. Ό, τι  μπορούσαν να διαθέσουν.

Αφού πια είχαν περάσει απ’ όλα τα σπίτια του χωριού, η Περπερούνα έβγαζε τα κλαδιά και τις πρασινάδες από πάνω της και ντυνόταν τα κανονικά της ρούχα. Όλα τα κλαδιά από το σώμα της Περπερούνας τοποθετούνταν κοντά σε βρύσες ή ρυάκια.

Όλα τα κεράσματα που είχαν μοιραστεί από τις νοικοκυρές, ανήκαν στην Περπερούνα.

Συμβολισμός: το έθιμο αυτό και το τελετουργικό του χάνονται στα βάθη των αιώνων. Είχε σκοπό να αποτρέψει τις κακές δυνάμεις  από το να εμποδίζουν τα σύννεφα να έρθουν στον τόπο και να τον ποτίσουν. Παρότι σήμερα φαίνεται ειδωλολατρικό το έθιμο και κάθε άλλο παρά χριστιανικό, δεν αποτελεί παρά μια δέηση στον Μεγαλοδύναμο για την ανάγκη της βροχής. Εξάλλου το τετράστιχο απευθύνεται καθαρότατα στον Πλάστη.

Το ότι κυρίως επιλέγονταν για Περπερούνα ένα ορφανό κορίτσι, συμβολίζει την ίδια τη Φύση, η οποία δεν έχει ούτε πατέρα, ούτε μητέρα.

Τα πράσινα κλαδιά στο σώμα της Περπερούνας συμβολίζουν ολόκληρη την χλωρίδα που για να ζήσει έχει ανάγκη από την ζωοδότρα βροχή και το νερό της.

Το νερό που έριχναν από ψηλά οι νοικοκυρές δεν είναι άλλο παρά η βροχή που πέφτει από ψηλά πάνω στην Πλάση.

Το όλο τελετουργικό δεν αποτελεί παρά μίμηση της ροής Φύσης.

Και το τρομερό στην υπόθεση ήταν ότι τελικά σχεδόν πάντα έβρεχε! Και αυτό συνέβαινε πιθανότατα, γιατί οι προσευχές των αγνών ψυχών των παιδιών έφταναν πιο γρήγορα στ’ αυτιά του Μεγαλοδύναμου. Και εισακούονταν.

Τη βυζαντινή καταγωγή του εθίμου  και τη βαθύτερη σχέση του με την Εκκλησία μαρτυρεί και το γεγονός, ότι η περπερούνα συνήθως δεν ξεπερνάει τα όρια της Ορθοδοξίας στη Νοτιανατολική Ευρώπη.

Η ετυμολογική ρίζα της περπερούνας ανάγεται πιθανώς στα ” υπέρπυρα ” ή πιο λαϊκά” πέρπερα” , ένα χρυσό νόμισμα των Βυζαντινών. 

Εις το επανιδείν φίλοι μου.

ΛΑΓΚΙΩΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΗ

Καλησπέρα φίλοι μου. Λυπάμαι για άλλη μια φορά που έλειψα από την ενημέρωση, αλλά έτυχε να... λείψω. Δυστυχώς και αυτός ο μήνας έτσι θα περάσει. ύστερα θα στρώσει η κατάσταση. Ελπίζω να σας βρίσκω όλους καλά. Και να περνάτε όμορφα, άσχετα από τις δυσκολίες που προκύπτουν. Αν θέλουμε, όλα γίνονται. Και μια και είναι καιρός διακοπών, πράγμα που σημαίνει ότι έχουμε περισσότερο ελεύθερο χρόνο, θα σας δώσω άλλη μια παραδοσιακή συνταγή, που γινόταν και εξακολουθεί να γίνεται ακόμα και σήμερα. Είναι το αγαπημένο μας Γιαούρτι, λιχουδιά για μικρούς και μεγάλους. Και ιδιαίτερα τώρα το καλοκαίρι που μας δροσίζει, αλλά και για όλο τον χρόνο, και που το χρησιμοποιούμε μόνο του, σε φαγητά και γλυκά, και όπως ορίζει η φαντασία μας. Μην σας τρομάξει το μέγεθος της συνταγής. Στην πραγματικότητα είναι πολύ εύκολα τα πράγματα. Απλά προσπάθησα να γράψω τη συνταγή με πολλές λεπτομέρειες για να γίνει πιο κατανοητή: 

Γιαούρτι

Υλικά

1 λίτρο γάλα

2 κ.σ. έτοιμο γιαούρτι

Οδηγίες

1. Σε μια κατσαρόλα βάλτε ένα λίτρο γάλα. Αφήστε το να βράσει (ανακατεύοντας για να μην κολλήσει κάτω) και κατεβάστε το από τη φωτιά.

2. Σε ένα μπολάκι βάλτε 2 κουταλιές της σούπας γιούρτι έτοιμο. Βάλτε μερικές σταγόνες κρύο γάλα μέσα και ανακατέψτε το, να γίνει σαν νερουλή κρέμα.

3. Αφήστε το γάλα να κρυώσει, μέχρι να φτάσει τους 38 - 42°C. Προσοχή στη θερμοκρασία αυτή, γιατί αν δεν είναι σωστή, το γιαούρτι σας δεν θα πήξει. Πρακτικά αυτό γίνεται αν βυθίσουμε στο γάλα το δάχτυλό μας και είναι σε τέτοια θερμοκρασία που να το αντέχουμε (παλιά έλεγαν αν μετρήσουμε ως το 10 αργά- αργά).

4. Μόλις φτάσει στην κατάλληλη θερμοκρασία, πάρτε μερικές κουταλιές της σούπας από το ζεστό γάλα και προσθέστε τα στο γιαούρτι του μπολ, να γίνει κι αυτό κάπως χλιαρό (όπως κάνουμε στο αυγολέμονο).

5. Μετά ρίξτε το μείγμα αυτό στην κατσαρόλα με το γάλα, ανακατέψτε και μετά ρίξτε το στο δοχείο που θα έχετε ήδη έτοιμο (στο οποίο θα μείνει το γιαούρτι μέχρι να πήξει)

6. Κλείστε το δοχείο και τυλίξτε το με μια κουβέρτα για να παραμείνει ζεστό. Αφήστε το έτσι για τουλάχιστον 3-4 ώρες ή μέχρι και ένα βράδυ, μέχρι να πήξει. Μεγάλη προσοχή θέλει εδώ, γιατί το γιαούρτι μέχρι να πήξει δεν πρέπει να κουνηθεί καθόλου. Μετά βάλτε το στο ψυγείο και το γιαούρτι σας είναι έτοιμο.

Όσο πιο πολλές ώρες το αφήσετε, τόσο πιο ξινό θα γίνει το γιαούρτι. Αν σας αρέσει ξινούτσικο λοιπόν, αφήστε το όλο το βράδυ, ενώ εάν σας αρέσει γλυκό, βάλτε το στο ψυγείο μόλις πήξει.Το γιαούρτι σας θα είναι λίγο νερουλό ακόμα και αφού πήξει. Όταν όμως το "κόψετε", θα βγάλει υγρά και θα γίνει πιο στραγγιστό.Προσέξτε τα δύο σημεία: τη θερμοκρασία που θα έχει το γάλα (γι' αυτό και πρέπει να τα έχετε όλα έτοιμα, ώστε να μην καθυστερήσετε και κρυώσει) και να μην το κουνήσετε αφού το βάλετε στο δοχείο.

Καλή επιτυχία να έχετε. Καλή συνέχεια φίλοι μου.