ΠΕΡΠΕΡΟΥΝΑ

Καλημέρα φίλοι μου. Ελπίζω και σήμερα να είστε όλοι καλά. Διακωμωδώντας πλέον τον καιρό φέτος, μια και το καλοκαίρι είναι πολύ ανοιξιάτικο, σήμερα θα ήθελα πολύ να σας παρουσιάσω την περπερούνα. Ένα πανάρχαιο έθιμο που έχει ως σκοπό του την δημιουργία βροχής που τόσο έχει νάγκη η γη το καλοκαίρι. Όχι βέβαια το φετινό, αλλά άς το έχω παρουσιάσει εγώ. Ποτέ δεν ξέρει κανείς πότε θαπαραστεί ανάγκη. Είναι ένα φαινόμενο που συναντάμε σε όλη την Ελλάδα, όπως πάντα με κάποιες τοπικές διαφορές. Ας δούμε λοιπόν την περπερούνα:

Η    Π ε ρ π ε ρ ο ύ ν α

Είναι ένα πανάρχαιο έθιμο που λάβαινε χώρα σε περιόδους μακράς ανομβρίας. Όταν το πολύτιμο αγαθό το νερό, λιγόστευε η πολυπόθητη βροχή δεν έλεγε να φανεί. Κυρίως το καλοκαίρι που η γη διψάει και οι αγροτικές δουλειές κοντεύουν να καταστραφούν.

Το τελετουργικό έχει ως εξής: Περπερούνα ντυνόταν ένα κορίτσι του χωριού. Συνήθως ήταν ορφανό ή φτωχό. Τη συνόδευαν τα υπόλοιπα κορίτσια του χωριού.

Κατά την ιδιαίτερη αμφίεσή της, η Περπερούνα έπρεπε να αποδυθεί τα περισσότερα ρούχα της και να ενδυθεί πράσινα κλαδιά. Καλυπτόταν ολόκληρη, χωρίς να φαίνεται τίποτα απ’ το σώμα της. Ξεκινούσε η Περπερούνα και περιφέρονταν σ’ όλο το χωριό μαζί με τα υπόλοιπα κορίτσια που της τραγουδούσαν το παρακάτω τετράστιχο:

Περπερούνα περπατεί,

το Θεό παρακαλεί:

«βρέξε Θέ μου μια βροχή,

για να ποτιστεί η γη».

Σε κάθε σπίτι που πήγαιναν, οι νοικοκυρές από ψηλά έριχναν νερό στην Πεπρερούνα. Και όλο και κάτι την κερνούσαν: χρήματα, αλεύρι, κάποιον ξηρό καρπό, κ.α. Ό, τι  μπορούσαν να διαθέσουν.

Αφού πια είχαν περάσει απ’ όλα τα σπίτια του χωριού, η Περπερούνα έβγαζε τα κλαδιά και τις πρασινάδες από πάνω της και ντυνόταν τα κανονικά της ρούχα. Όλα τα κλαδιά από το σώμα της Περπερούνας τοποθετούνταν κοντά σε βρύσες ή ρυάκια.

Όλα τα κεράσματα που είχαν μοιραστεί από τις νοικοκυρές, ανήκαν στην Περπερούνα.

Συμβολισμός: το έθιμο αυτό και το τελετουργικό του χάνονται στα βάθη των αιώνων. Είχε σκοπό να αποτρέψει τις κακές δυνάμεις  από το να εμποδίζουν τα σύννεφα να έρθουν στον τόπο και να τον ποτίσουν. Παρότι σήμερα φαίνεται ειδωλολατρικό το έθιμο και κάθε άλλο παρά χριστιανικό, δεν αποτελεί παρά μια δέηση στον Μεγαλοδύναμο για την ανάγκη της βροχής. Εξάλλου το τετράστιχο απευθύνεται καθαρότατα στον Πλάστη.

Το ότι κυρίως επιλέγονταν για Περπερούνα ένα ορφανό κορίτσι, συμβολίζει την ίδια τη Φύση, η οποία δεν έχει ούτε πατέρα, ούτε μητέρα.

Τα πράσινα κλαδιά στο σώμα της Περπερούνας συμβολίζουν ολόκληρη την χλωρίδα που για να ζήσει έχει ανάγκη από την ζωοδότρα βροχή και το νερό της.

Το νερό που έριχναν από ψηλά οι νοικοκυρές δεν είναι άλλο παρά η βροχή που πέφτει από ψηλά πάνω στην Πλάση.

Το όλο τελετουργικό δεν αποτελεί παρά μίμηση της ροής Φύσης.

Και το τρομερό στην υπόθεση ήταν ότι τελικά σχεδόν πάντα έβρεχε! Και αυτό συνέβαινε πιθανότατα, γιατί οι προσευχές των αγνών ψυχών των παιδιών έφταναν πιο γρήγορα στ’ αυτιά του Μεγαλοδύναμου. Και εισακούονταν.

Τη βυζαντινή καταγωγή του εθίμου  και τη βαθύτερη σχέση του με την Εκκλησία μαρτυρεί και το γεγονός, ότι η περπερούνα συνήθως δεν ξεπερνάει τα όρια της Ορθοδοξίας στη Νοτιανατολική Ευρώπη.

Η ετυμολογική ρίζα της περπερούνας ανάγεται πιθανώς στα ” υπέρπυρα ” ή πιο λαϊκά” πέρπερα” , ένα χρυσό νόμισμα των Βυζαντινών. 

Εις το επανιδείν φίλοι μου.