ΑΙ- ΓΙΑΝΝΗΣ/ ΚΛΗΔΩΝΑΣ

Καλημέρα φίλοι μου. Ελπίζω να είστε όλοι καλά. Μεγάλη μέρα αύριο. Πάντα γιορτάζονταν με τιμές και έθιμα σε όλη την Ελλάδα. Ήταν η γιορτή του Κλήδωνα. Χαρά και γιορτή σε συνεργασία με την φύση.  Στην υπόλοιπη Ελλάδα ήταν η μέρα που τα νεαρά κορίτσια έφερναν στο σπίτι το αμίλητο νερό. Όχι στη Λάγκα όμως. Το τραγουδούσαν σ' όλο το δρόμο ως το σπίτι. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Δείτε πως έχουν: 

Κ Λ Η Δ Ω Ν Α Σ

Είναι ένα αρχαιοελληνικό έθιμο. Αυτό και μόνο δείχνει ότι οι ρίζες του χάνονται στο πέρασμα των αιώνων. Πρόκειται για ένα έθιμο που έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα και του οποίου η πρώτη γραπτή περιγραφή ανέρχεται στους βυζαντινούς χρόνους.

Ο «Κλήδωνας» είναι μια λαϊκή μαντική διαδικασία, από τις πιο τελετουργικές όλων των παραδόσεων του τόπου μας, σύμφωνα με τον οποίο αποκαλύπτεται στις άγαμες κοπέλες η ταυτότητα του μελλοντικού τους συζύγου.

Η ίδια η λέξη υπάρχει από την εποχή του Ομήρου, «κλήδων» ονομαζόταν ο προγνωστικός ήχος, και κατ' επέκταση το άκουσμα σιωνισμού ή προφητείας, ο συνδυασμός τυχαίων και ασυνάρτητων λέξεων ή πράξεων κατά τη διάρκεια μαντικής τελετής, στον οποίο αποδιδόταν προφητική σημασία.

Λάβαινε χώρα την ημέρα του Αγίου Ιωάννη, στις 24 Ιουνίου. Ανήμερα λοιπόν του Άι- Γιάννη πρωί- πρωί, τα μικρά και μεγάλα κορίτσια έβγαιναν από το σπίτι με τα γκιούμια στο χέρι. Πήγαιναν στις βρύσες του χωριού, στον Πάνω ή στον Πέρα μαχαλά, για να φέρουν νερό στο σπίτι. Όταν έφταναν στη βρύση, πρώτα δροσίζονταν οι ίδιες βρέχοντας το πρόσωπο και τα μαλλιά τους με το τρεχούμενο νερό. Αφού γέμιζαν το γκιούμι με νερό, έπαιρναν τον δρόμο της επιστροφής. Έπειτα πήγαιναν και μάζευαν γιαννάκια.

Αυτή η διαδικασία γινόταν με τη συνοδεία ενός αυτοσχέδιου τραγουδιού, που τα λόγια ήταν πάνω- κάτω τα εξής:

«Ο Άι- Γιάννης έρχεται

με τα γιαννάκια τα μυρωδάτα,

πάμε και μαζεύουμε έξω στα χωράφια.

ερχόμαστε στο σπίτι, κάνουμε σταυρό-

τον βάζουμε στην πόρτα.

Κι έχουμε κι άλλα μαζωμένα,

τα βάζουμε στο μαξιλάρι από κάτω,

για να δούμε ποιον άντρα θα πάρουμε».

Βλέπουμε λοιπόν ότι το νερό μόνο αμίλητο δεν ήταν. Μάλλον χιλιοτραγουδισμένο. Και στόλιζαν το γκιούμι με τα γιαννάκια.

 Όταν επέστρεφαν στο σπίτι, όλοι οι νυκοκυραίοι- μεγάλοι και μικροί- δροσίζονταν με αυτό το νερό. Το ίδιο έκαναν και στο σπίτι. Το ράντιζαν από πάνω ως κάτω με αυτό το νερό. Έπαιρναν μερικά γιαννάκια, τα έπλεκαν σε σχήμα σταυρού, και τα κρεμούσαν στην εξωτερικήπόρτα να τους φυλάει ο Άι- Γιάννης από κάθε κακό.

Όμως, τα κορίτσια φρόντιζαν να κρατήσουν κάποια γιαννάκια για τον εαυτό τους. Και αυτό, γιατί υπήρχε η συνήθεια της μαντείας γάμου. Όπως έλεγαν και στο τραγούδι τους, έβαζαν τα υπόλοιπα γιαννάκια κάτω από το μαξιλάρι που κοιμούνταν για να ονειρευτούν το βράδυ τον άντρα που θα παντρεύονταν η καθεμιά.

Τόσο πολύ σημαντική θεωρούνταν η γιορτή του Άι- Γιάννη στη λαογραφία του χωριού μας.

Φίλοι μου, αυτά για την σημαντική αυτή μέρα του καλοκαιριού. Θέλω πραγματικά να σας έδειξα σήμερα κάτι διαφορετικό. Σας ευχαριστώ που μου δώσατε την ευκαιρία. Και αν τυ΄χει να βρείτε γιαννάκια... τότε μαζέψτε τα, να τα δωρίσετε σε κάποια ανύπαντρη κοπέλα στην οικογένειά σας. Όλο και κάποια θα υπάρχει για να εκπληρώσει το έθιμο. Και ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ στου Γιάννηδες και στις Γιαννούλες. Εις το επανιδείν φίλοι μου.